وجود بیش از هزار محوطه باستانی در جنوب کرمان/محوطه های گورستانی باستانی و تاریخی مطوط آباد، ریگ انبار، فراش ساردوئیه

به گزارش میراث هلیل، علی دانشی مسکونی کارشناس باستان‌شناسی حوزه فرهنگی هلیل رود به مناسبت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی از وجود بیش از هزار محوطه باستانی در جنوب کرمان خبر داد و گفت، از شاخص‌ترین محوطه‌های جنوب کرمان می توان به محوطه کنار‌صندل اشاره کرد که مربوط به دوره پیش از تاریخ است. دیگر محوطه شاخص، محوطه تاریخی قلعه‌کوچک است که در هر سه دوره؛ پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی فعال بوده  و اوج شکوفایی آن در دوره تاریخی بوده است. همچنین از محوطه تاریخی “تمب خَرَگ” در رودبارجنوب  به عنوان محوطه‌ای فوق العاده وسیع مربوط به دوره تاریخی یاد کرد.

به گزارش میراث هلیل،  ۲۹ فروردین‌ماه برابر با ۱۸ آوریل در تقویم جهانی از سوی یونسکو «روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی» نام‌گذاری شده است.

در این روز در سراسر جهان برنامه های متنوعی با هدف حفاظت و صیانت هر چه بیشتر از این مواریث فرهنگی برگزار می گردد، از همین رو هر سال شعاری برای این روز جهانی در نظر گرفته می شود، امسال شعار “تحولات میراث‌ فرهنگی” برای روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی در نظر گرفته شده‌است.

به بهانه این روز خاص که فرصتی برای بالا بردن آگاهی عمومی در مورد تنوع میراث جهانی و حمایت و حفاظت از آنها را فراهم می‌آورد، با علی دانشی کارشناس باستان‌شناسی اداره میراث فرهنگی جیرفت و حوزه فرهنگی هلیل رود، در رابطه با محوطه‌های تاریخی این منطقه گفتگو کردیم.

علی دانشی بر غنای تاریخی جنوب کرمان و هفت شهرستان‌جنوبی تاکید کرد و گفت: در جنوب کرمان بیش از هزار محوطه باستانی در مقیاس متفاوت بزرگ تا کوچک وجود دارد که مربوط به دوره‌های مختلف پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی هستند که در هر هفت شهرستان جنوب کرمان پراکنده اند.

کارشناس باستان شناسی اداره میراث فرهنگی جیرفت با اشاره به اینکه به دلیل وسعت و غنی بودن منطقه هنوز بسیاری از محوطه‌ها تاریخی شناسایی نشده‌اند اظهار داشت: برای شناسایی محوطه‌ها نیاز به  تخصیص اعتبار است.

وی در خصوص ثبت ملی محوطه های باستانی جنوب کرمان گفت: تا کنون  فقط درصدی از محوطه‌های جنوب به ثبت ملی رسیده است و بسیاری از محوطه‌های شناسایی شده هنوز در فهرست آثار ملی قرار نگرفته است.

این کارشناس باستان شناسی افزود: از شاخص‌ترین محوطه‌های جنوب کرمان می توان به محوطه کنار‌صندل اشاره کرد که مربوط به دوره پیش از تاریخ است. دیگر محوطه شاخص، محوطه تاریخی قلعه‌کوچک است که در هر سه دوره؛ پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی فعال بوده  و اوج شکوفایی آن در دوره تاریخی بوده است. همچنین از محوطه تاریخی “تمب خَرَگ” در رودبارجنوب  به عنوان محوطه‌ای فوق العاده وسیع مربوط به دوره تاریخی یاد کرد.

محوطه های گورستانی باستانی و تاریخی در جنوب کرمان

دانشی اضافه کرد: نوع دیگری از محوطه های باستانی و تاریخی در جنوب کرمان، محوطه‌های  گورستانی هستند که از اهمیت و وسعت زیادی برخوردارند؛ مانند گورستان “مطوط آباد” و “ریگ انبار” که هر دو مربوط به دوره پیش از اسلام است و گورستان بسیار وسیع فراش ساردوئیه مربوط به دوره تاریخی است که تا کنون بیش از ۲ هزار گور در آن شناسایی شده است.

ضرورت استقلال اداره کل میراث فرهنگی جنوب کرمان

به گزارش میراث هلیل، لازم به ذکر است، متاسفانه ثبت جهانی محوطه باستانی کنارصندل که چندین سال وعده آن داده شده، در حد حرف مانده و هیچ اقدامی در این زمینه انجام‌نگرفته است. استقلال اداره کل میراث فرهنگی جنوب کرمان تنها راهکار رفع بیشتر مشکلات این حوزه در جنوب کرمان است.

گفتنی است، در حالی روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی در سراسر کشور و جهان نشست ها و برنامه های متنوعی برگزار می شود از جمله در شهر کرمان نیز در این روز برنامه ای در محل آب انبار ملک تدارک دیده شده، اما در جیرفت که یکی از کهن ترین تمدن های بشری را میزبانی می کتند و به روایتی خاستگاه تمدن بشری است در این روز  هیچ خبری نیست و سکوت در همه محوطه ها برقرار است همچنان که این آثار ارزشمند سالهاست در سکوت و فراموشی به سر می برند.

با