مسجد هزار ساله جیرفت یکی از کهن ترین مساجد جهان اسلام

به گزارش میراث هلیل، مسجد تاریخی جیرفت یکی از عناصر با ارزش معماری یافت شده در شهر قدیم جیرفت است که طی کاوش هایی در دهه ۸۰ از زبر انبوهی خاک سر برآورد. در این کاوش ها که به سرپرستی دکتر حمیده چوبک‌باستان شناس معروف کشور انجام شد، بخشی از محراب گچ بری شده با خط کوفی کشف شد.

مسجد تاریخی جیرفت هزار و ٢٠٠ سال قدمت دارد و یکی از کهن‌ترین مساجد جهان اسلام است که در ایران نیز جزء نخستین مساجدی است که احداث شده است.

این مسجد در حاشیه رودخانه هلیل‌رود و در شهر قدیم جیرفت معروف به “دقیانوس” ساخته شده که علاوه بر اینکه نشان‌دهنده شاهکار معماری ایران‌زمین است، ‌نشان از اوج دیانت مردمان این سرزمین دار‌د.

مسجد شهر قدیم‌جیرفت در دوره صفاریان و به دستور عمر‌و‌لیث صفاری در قرن سوم هجری احداث شد و در زمان خودش یکی از بزرگترین مساجد جهان اسلام بود.

این مسجد پنج هزار متر مربع وسعت داشته است و شاخص‌ترین بنا در شهر بزرگ دقیانوس بوده است و بهره‌گیری از کاشیکاری‌های شکیل و زیبا ‌و استفاده از ‌روش‌های ابداعی و بی‌نظیر در آب‌رسانی از شاخصه‌های مسجد است که نشان می‌دهد در آن زمان نقش بالقوه‌ای در زندگی مردم داشته است.

به گزارش میراث هلیل و بنا به گفته نادر علیدادی سلیمانی، مدیر وقت پایگاه میراث فرهنگی شهرستان جیرفت، از سال 81 کاوش علمی باستان‌شناسی شهر قدیم آغاز شد که در چهار فصل تا سال 88  در این محوطه ادامه یافت. مسجد یکی از عناصر باارزش معماری یافت شده در شهر قدیم جیرفت بود که در بخش شمال شرقی محوطه طی سه فصل کاوش از زیر لایه‌های خاک آشکار شده است.

طبق نظر کارشناسان حدودا ٢٠٠ سال از مسجد دقیانوس استفاده شده است و به دلایلی که به احتمال بسیار سیل بوده، شهر تاریخی جیرفت به زیر گل و لای رفته است. البته برخی حمله غزها را عامل دیگری در تخریب شهر قدیم عنوان‌می کنند.