یکی مرد جنگی به از صد هزار، در باب قصه پر غصه میراث فرهنگی و‌ شهر قدیم جیرفت

به گزارش میراث هلیل، میثم شهسواری دکتری باستانشناسی و عضو هئیت علمی دانشگاه جیرفت در یادداشتی به نقش حاج قاسم در حراست از اشیاء تاریخی جیرفت و پیشنهاد و کمک به ساخت موزه باستانشناسی جیرفت اشاره کرده و با توجه به رویکرد حاج قاسم، از اقدام‌غیراصولی و غیرحرفه ای اداره کل راه و شهرسازی که بخشی از شهر قدیم جیرفت را برای ساخت مسکن‌ملی در نظر گرفته، گلایه کرد؛

عموم ایرانیان، هر کدام به گونه‌ای حاج قاسم را حرمت نگاه می‌دارند. چند وقت پیش در برنامۀ رونمایی از دو کتاب با ارزش استاد گرانمایه، آقای دکتر سیدسجادی در دانشگاه جیرفت ـ که حضورشان در جیرفت و در کنارصندل مایۀ دلگرمی و امیدواری است ـ جاه و جایگاه جناب دادخدا سالاری نیز بزرگ و گرامی داشته شد. جناب سالاری در آن برنامه در سخنانی کوتاه و مفید، از سه نفر یاد کردند: دکتر مجیدزاده، خانم دکتر چوبک و حاج قاسم! نقش آن دو بزرگوار در تاریخ و باستان‌شناسی منطقه آشکار بود اما حاج قاسم؟ چرا؟

ایشان سپس از علت ساخت موزۀ جیرفت و علت حضور فعال و پرقدرت خودشان در عرصۀ میراث و مبارزه با قاچاق اشیای فرهنگی و غارت محوطه‌های باستانی گفتند و گفتند که در پی توصیه‌ها و بهوش‌باش‌های حاج قاسم بوده است و سپس جمله‌ای را از ایشان نقل کردند که برای من، در مقام یک دوستدار و کنشگر عرصۀ میراث‌فرهنگی، شگفت‌انگیز و یگانه بود. ایشان گفتند ـ نقل به مضمون می‌کنم ـ حاج قاسم گفت: 《وقتی در مملکتی جنگی رخ می‌دهد و دشمن بخشی از خاک آن مملکت را اشغال می‌کند، مردم آن کشور خودشان را تجهیز می‌کنند و بازیابی نیرو می‌کنند و دوباره آن بخش را پس می‌گیرند اما وقتی یک محوطۀ باستانی چپاول می‌شود و آثار آن به یغما می‌رود، آن آثار دیگر هیچ وقت بر نمی‌گردد و بخشی از خاک آن مملکت برای همیشه از دست می‌رود. این نگاه به آثار فرهنگی، از “یکی مرد جنگی”، حیرت‌انگیز است.

اخیرا بحث ساخت شهرکی مسکونی در محدودۀ محوطۀ شهر قدیم جیرفت، در روستای بهجرد، داغ است و در اقدامی غیرحرفه‌ی و غیراصولی و غیرقانونی حتی، از سوی اداره‌کل راه و شهرسازی، تقسیم‌بندی‌هایی نیز شده است که امیدوارم هدف آن رخ در رخ کردن مردم و مجموعۀ میراث نباشد.

با آگاهی و یقین تمام عرض می‌کنم محدودۀ مورد نظر راه و شهرسازی، تماما در عرصۀ درجه یک محوطۀ شهر قدیم جیرفت قرار دارد که دارای عرصه و حریم مصوب نیز هست. امیدوارم قدری خردمندی و دوراندیشی، از آن سان که در نزد سرداران بزرگ این خاک سراغ داریم، در نزد مدیران جنوب پر ارج و کهن کرمان نیز یافت بشود تا خدای نکرده گرفتار خیانتی عظیم به مام میهن نشوند؛ خیانتی و ننگی و داغی عظیم از جنس از دست دادن هرات و مرو و باکو و گنجه و . . .