استخراج سنگ معدن و تخریب کوه و قلعه سموران باید به سرعت و برای همیشه متوقف شود

به گزارش میراث هلیل، قلعه سموران واقع در روستای رودفرق از توابع شهرستان عنبرآباد قلعه ای تاریخی است که اگر چه تا کنون در آن کاوشی انجام‌نشده است اما به گفته کارشناسان مربوط به دوره سلجوقی است و با حدود ۶۰۰ سال قدمت بر بلندای کوه سموران‌استوار است.

یک دهه قبل وزارت صمت بدون استعلام از وزارت میراث فرهنگی مجوز برداشت سنگ معدن از کوه سموران که قلعه سموران بر فراز آن جای دارد، را صادر کرد. همان زمان وزارت میراث فرهنگی با ثبت ملی اثر در فهرست آثار ملی کشور، اجازه برداشت معدنی از این قلعه را نداد و کار برداشت معدن برای بهره‌بردار سخت‌تر شد.اما اینروزها دوباره خبرها حکایت از شروع به کار معدنکار در کوه سموران می کند که یکماهی می شود معدن کار حتی دستگاه سنگ‌بر خود را نیز در این محل مستقر کرده است.

معاون میراث فرهنگی استان کرمان گفت: در سالهایی اخیر که بنده در این سمت نبودم با خارج کردن کوه از عرصه، معدتکار بلافاصله شروع به فعالیت کرد و بخش زبادی از کوه را از بین برد.

محسن موحدی معاون میراث فرهنگی استان کرمان در گفتگو با ایلنا در ارتباط با کوچک شدن حریم قلعه سموران جیرفت گفت: ” در حدود یک دهه گذشته در میراث فرهنگی استان کرمان تمام مساحت زیر بنای قلعه تاریخی را به همراه کوه زیر پای آن به عنوان عرصه اثر تعیین کرده بودیم و قرار بود دامنه کوهستان را نیز به دلیل آثاری که در این محدوده یافته بودیم به عنوان حریم درجه یک قلعه اعلام کنیم. منتها در چند سال اخیر که بنده در این سمت نبودم به دلایلی عرصه قلعه سموران را کوچک کردند. بدین شکل که کوه را از عرصه خارج و فقط قلعه را به عنوان عرصه اثر در نظر گرفتند.”

با شکایتی که چند سال قبل از سوی تشکل‌های غیردولتی و دوستدار میراث فرهنگی به مرجع قضایی شد فعالیت معدنی به شدت تخریبگر در قلعه سموران متوقف شد.

معاون میراث فرهنگی استان کرمان اعلام کرد: معدنکاوی که یک دهه قبل با توقف فعالیت مواجه شده بود با این اقدام بلافاصله شروع به فعالیت معدنی کرد و بخش زیادی از کوه را از بین برد.

موحدی افزود: با شکایتی که چند سال قبل از سوی تشکل‌های غیردولتی و دوستدار میراث فرهنگی به مرجع قضایی شد فعالیت معدنی به شدت تخریبگر در قلعه سموران متوقف شد.

معاون میراث فرهنگی استان کرمان در پاسخ به این سوال که چه آثاری از قلعه سموران به دست آمده است و آیا این قلعه کاوش باستان شناختی شده است؟ افزود: قلعه هنوز کاوش باستان شناختی نشده اما ما توانسته‌ایم آثار و شواهدی در سطح قلعه سموران به دست بیاوریم که نشان می‌دهد تاریخ قلعه حداقل به پانصد تا ششصد سال قبل می‌رسد. در حالی که ما حتی شواهدی در دامنه کوه مشاهده کردیم که ارزش‌های مطالعاتی این محوطه را به شدت بالا برده است.

موحدی اعلام کرد: قلعه سموران جیرفت با قلعه سلیمان در ارتباط بودند و به جز این قلعه، قلاع دیگری نیز در کوه‌های جیرفت وجود دارد که سموران با آن‌ها در ارتباط بوده است.

معاون میراث فرهنگی استان کرمان از فعال شدن مجدد معدنکار ابراز نگرانی کرد و گفت: اخیرا به ما اطلاع دادند که مجددا بهره‌بردار معدن کوه سموران در حال حفاری در این منطقه است.

او افزود: استخراج سنگ بر پایه هر تفاهم نامه‌ای که بوده به شدت نگران کننده است و نباید با یک اثر تاریخی ثبت ملی شده چنین رفتاری داشت.

محسن موحدی تاکید کرد: سنگ کوه مورد استخراج هر چقدر هم ارزش اقتصادی داشته باشد هرگز به پای ارزش‌های تاریخی و فرهنگی قلعه ثبت ملی شده سموران نمی‌رسد.

معاون میراث فرهنگی استان کرمان تاکید کرد: با توجه به اینکه معماری و هویت قلعه تاریخی سموران در پیوند با توپوگرافی کوه است و کارکرد دفاعی آن با کوه صعب العبور زیر پای خود گره خورده و آنچه قلعه سموران را به عنوان قلعه‌ای مستحکم و غیر قابل نفوذ مشهور کرده صلابت کوه آن است و همین کوه بوده است که برای ساخت چنین قلعه‌ای مناسب تشخیص داده شده و بر روی آن چنان قلعه‌ای می‌سازند عجین شده با کوه و پناهگاهی امن برای سلاطین. لذا هر تفاهم نامه‌ای برای برداشت سنگ معدن از کوه قلعه سموران به هیچ وجه مورد تایید ما نیست وا ستخراج سنگ معدن و تخریب کوه و قلعه سموران باید به سرعت و برای همیشه متوقف شود.